نحوه انتخاب موضوع پایان نامه

انتخاب موضوع پایان نامه، يكی از مهم ترين مراحل ابتدایی در انجام پايان نامه است، که اگر به درستی و براساس اصول علمی انجام نشود، دیگر مراحل را نیز با مشکل روبرو خواهد کرد. عنوان انتخاب شده برای پايان نامه بايد روشن و صريح و دارای هدف اصلی مشخصی باشد.  مهم ترين نكات در انتخاب موضوع پايان نامه ابتدا عدم تكراري بودن است. تمرکز اصلی این مقاله بر روی، مهارت های مورد نیاز برای انتخاب عنوان پایان نامه علمی است. انتخاب عنوان پایان نامه، از جمله اساسی ترین بخش هایی است که بر کیفیت و مدت زمان اتمام پایان نامه نیز تأثیر مستقیم دارد.انتخاب هر عنوانی برای پایان نامه، مناسب نخواهد بود. انتخاب کلمات و متغیرهای استفاده شده در عنوان در بسیاری از مواقع می توانند نشان دهنده روش تحقیق انتخابی نیز باشند. هدف اصلی مقاله حاضر، مشخص کردن راهکارهای علمی برای دستیابی به بهترین موضوع برای پایان نامه است.

نحوه انتخاب موضوع علمی

برای انتخاب موضوع علمی  باید در ابتدا جدیدترین مقالات معتبر در آن حوزه خوانده و سپس تجزیه و تحلیل گردد. بدون بررسی دقیق مقالات معتبر،نباید هیچ موضوعی انتخاب گردد. برای آموزش بیشتر در مورد مهارت های تخصصی و علمی برای انتخاب موضوع پایان نامه، می توانید بر دوره تخصصی پروپوزال که لینک آن در قسمت انتهایی مقاله قرار گرفته است، سرمایه گذاری نمایید. به دلیل این که انتخاب موضوع اشتباه یا غیرعلمی، منجر به از دست رفتن زمان و هزینه ما در روند پایان نامه می گردد.

نوآوری در انتخاب موضوع

موضوع  انتخاب شده برای هر پژوهش علمی بايد داراي نوآوري باشد. با توجه به این که، هر پژوهش علمی نیازمند صرف زمان و هزینه است، انتخاب موضوعات تکراری به هیچ وجه مورد قبول نخواهد و تنها باعث از دست رفتن زمان دانشجو می گردد. نوآوری در انتخاب موضوع، براساس نوع کلمات یا متغیرهای استفاده شده و ارتباط آن ها با یکدیگر مشخص می شود. موضوع انتخابی می بایست براساس شکاف های موجود در پژوهش های پیشین، انتخاب گردد تا بتواند دارای نوآوری های جدید باشد. در نتیجه، در هر پژوهش علمی، نوآوری و جنبه جدید بودن موضوع نسبت به مقالات پیشین در آن حوزه باید مشخص گردد.

داشتن مقاله بیس معتبر و جدید

انتخاب موضوع علمی باید همراه با مقاله بیس معتبر در آن حوزه باشد. حداقل یک الی سه مقاله بیس معتبر، باید در حوزه انتخابی داشته باشید. داشتن مقاله بیس جدید نشان دهنده ی جدید بودن موضوع است و همچنین داشتن مقاله معتبر، نشان دهنده ارزش و اعتبار این حوزه پژوهشی نزد ژورنال های معتبر، می باشد. عنوان پژوهشی که فاقد مقاله بیس  در آن حوزه تخصصی باشد، دارای اعتبار علمی نمی باشد.

تناسب موضوع با روش تحقیق

انتخاب موضوع مي بايست متناسب با روش تحقيق، باشد. قبل از انتخاب موضوع، در مورد کاربردهای روش تحقیق مدنظر، مطالعه یا مشاوره های تخصصی داشته باشید. هر روش تحقیقی ما را به هر هدفی نخواهد رساند. در کاربردهای هر روش تحقیق، موارد استفاده از آن، درج می گردد.

 گستردگی موضوع

هر كلمه كوچك در موضوع پايان نامه بايد قابل تفسير باشد. تعداد متغیرهای پژوهش و ارتباط آن ها با یکدیگر  در عنوان، بسیار مهم و تعیین کننده هستند. به میزانی که تعداد متغیرهای یک پژوهش علمی افزایش یابند، گستردگی موضوع نیز افزایش پیدا می کند. از طرفی نیاز به خواندن مقالات بیشتر و تحلیل های سنگین تر و در نتیجه زمان بیشتر برای انجام پایان نامه می باشد. عنوان،نبايد خيلي كلي بيان شود كه جمع بندی آن سخت باشد. هرچقدر موضوعات علمی جزئی ولی ریشه ای و عمقی بررسی شوند، دارای اعتبار و ارزش بالایی برخوردار می باشند. موضوعات گسترده اغلب سطحی و ضعیف هستند و فرصتی برای رفتن به عمق ندارند. از طرفی، ایرادات علمی بر هر یک از این موضوعات گسترده منوط به درنظر نگرفتن مواردی، مطرح می باشد.

قابلیت دسترسی به داده های مورد نیاز

یکی از موارد مهم در انتخاب موضوع، توجه به داده های مورد نیاز برای تجزیه و تحلیل و سپس نتیجه گیری نهایی می باشد. سه فصل اصلی پایان نامه، وابسته به داده های مورد نیاز است. در هنگام انتخاب موضوع، باید به قابلیت دسترسی به داده های مورد نیاز و پیش بینی نحوه جمع آوری اطلاعات، دقت زیادی داشته باشید.

بررسی تکراری بودن موضوع

در بسیاری از موارد، با توجه به عدم زیرساخت های موجود در کشور، تشخیص تکراری بودن موضوع، در ابتدای پژوهش به راحتی امکان پذیر نخواهد بود. تغییر کلمات یا جمله بندی ها، یکی از راهکارهای عدم تشخیص تکراری بودن پایان نامه ها در ابتدا خواهد بود. اما این موارد در انتهای پایان نامه و در جلسه دفاع، به راحتی قابل تشخیص می باشد. در مقاله راهکارهای تشخیص کپی بودن پایان نامه، تشریح شده است. جهت جلوگیری از تکراری بودن موضوع، سایت هایی مانند ایران داک و پژوهشیار، برای تشخیص تکراری بودن موضوع، ساخته شدند ولی به دلیل عدم تجزیه و تحلیل قوی این نرم افزارها در همانندجویی و تشخیص موضوعات تکراری نتوانستند به موفقیت هایی در این زمینه برسند. اما، انجام بررسی موضوع در این سایت های در ابتدای پژوهش؛ الزامی است.سایت ایران داک برای وزارت علوم و دانشگاه های سراسری و سایت پژوهشیار اغلب برای دانشگاه های آزاد، ساخته شده اند.

پیشینه پژوهش انتخابی

هر موضوع انتخابی باید دارای پیشینه مشخص و معتبری باشد که در بخش هایی از انجام پروپوزال و سپس فصل دوم پایان نامه، به طور مفصل به آن ها پرداخته می شود.در بسیاری از پژوهش ها،شناسایی متغیرها یا ساخت مدل اولیه یا تهیه پرسشنامه، باید مبتنی بر پیشینه تحقیق، انجام گردد.

وابستگی مراحل پایان نامه به موضوع انتخابی

وابستگی پیشینه تحقیق

وابستگی نوآوری پژوهش

وابستگی ارتباط بین متغیرهای پژوهش

وابستگی جمع آوری اطلاعات مورد نیاز

وابستگی روش تحقیق و تجزیه و تحلیل داده ها

وابستگی نتیجه گیری

وابستگی جلسه دفاع پایان نامه

وابستگی چاپ مقاله معتبر

انتخاب موضوع پایان‌نامه از اولین و اصلی‌ترین اقدام دانشجو جهت شروع هر پایان‌نامه است. اگر عنوان پایان نامه مناسب نباشد هر چه قدر دانشجو در ادامه تلاش بیشتری هم انجام بدهد به آن موفقیت بالا دست پیدا نخواهد کرد. اولویت اصلی عنوان پایان نامه، کاربردی بودن آن در جامعه است. موضوعی که کاربردی نباشد اغلب با انگیزش و جذابیت کمتری روبرو می‌شود. اما هدف از کاربردی بودن این نیست که این موضوع در حال حاضر در کشور ما اجرایی باشد. یکی از مهم ترین مطالب برای دانشجویان ارشد و دکتری پس از انتخاب موضوع پایان نامه، تشخیص تکراری بودن موضوع پایان نامه است. برای اینکه انرژی و وقت‌تان بر سر یک موضوع تکراری هدر نرود، باید قبل از هر اقدامی مطمئن شوید که در حوزه مورد نظر شما هیچ پایان نامه مشابه دیگری قبلا کار نشده باشد. انجام این کار از ضروری ترین مطالب برای شروع انجام هر پایان نامه است. موضوع پایان نامه باید نسبت به دیگر پایان نامه ها جدید و نوآوری داشته باشد.

نوآوری در انتخاب موضوع پایان نامه

 نوآوری در انجام پایان نامه، می تواند شامل توسعه مقالات دیگر باشد. یا تغییر در روش تحقیق بر مبنای علمی داشته باشد. برای تأیید هر پروپوزال در هر دانشگاه بعد از تأیید استاد راهنما حتما باید آن موضوع به تصویب شورا هیئت علمی رشته خود در دانشگاه شود. پس از تأیید موضوع توسط شورای دانشگاه باید تکراری بودن موضوع را در سایت های معتبر علمی مانند ایران داک بررسی کنید. در حقیقت تشخیص تکراری بودن موضوع پایان نامه، این است که چطور از بین هزاران پایان نامه‌ای که در طی سال‌ها در ایران نوشته شده است، یک موضوع جدید پیدا کنیم؟

جهت مشاوره و انجام صفر تا صد پايان نامه و جلسه دفاع با شماره ارتباطی ٠٩١٣٣٨٦٢٧٧٦  در تلگرام و واتس اپ در ارتباط باشيد ؛ جهت پاسخ گویی سریعتر و تخصصی تر ، رشته و گرایش خود را در تلگرام یا واتس آپ ارسال نمایید (اولويت با پيامك های تلگرامي است)

با تشکر از همکاری شما

مقالات مرتبط:

دوره جامع و کاربردی انجام پروپوزال ارشد و دکترا

آموزش صفر تا صد انجام پایان نامه (طبق اصول علمی)

آموزش تخصصی و حرفه ای جلسه دفاع پایان نامه

نوشته شده توسط مهندس مهرداد حمصیان