دکوراسیون سنتی چیست؟
دکوراسیون سنتی به چه دکوراسیونی گفته میشود؟ آیا دکوراسیون سنتی فقط مربوط به خانههای ایرانی است یا در سایر کشورها نیز وجود دارد؟ چگونه یک دکوراسیون سنتی در خانه به وجود بیاوریم؟ در این مطلب به همه این سوالات پاسخ خواهیم داد، با ما همراه باشید.
پای دکوراسیون که به میان میآید همه ذهنها معطوف به تغییرات خاص و عجیب و غریبی میافتد که رنگ بوی دکوراسیونهای خارجی میدهد. مثلاً یکی با دیدن تصاویر در اینترنت به دنبال ایجاد یک آشپزخانه جزیرهای است، دیگری به دنبال نصب انواع سیستمهای هوشمند در خانه است تا خانهای امروزی و مدرن را به نمایش دربیاورد. شخصی به دلیل علاقه به یک بازیگر یا فوتبالیست تمام دکوراسیون خانه خود را به شکل خانه شخص مورد نظرش تغییر داده و هزاران طرح، ایده و حرکت که همه آنها به پای نام دکوراسیون نوشته میشود. در بین تعداد بیشماری از انواع دکوراسیونها، سبکی وجود دارد که در هر کشور علاقهمندان آن در هر سن و موقعیتی به آن دل میبندند و حتی برای دیدن آن هزینه کرده و خانههای تزیین شده سر میزنند.
قصد داریم تا در این بخش با پاسخ دادن به سؤالات فوق مطلبی جامع و کامل از سبک دکوراسیون سنتی را در اختیار شما قرار دهیم تا از آن هم در بخش ایده گرفتن و هم در پیاده سازی بهره مند شوید.
سبک دکوراسیون سنتی به دو دسته سنتی ایرانی و تردیشنال تقسیم می شود. ابتدا سبک دکوراسیون سنتی غربی که از آن با نام تردیشنال نام برده میشود را مورد بررسی قرار میدهیم و بعد به سراغ دکوراسیون سنتی ایرانی میرویم
شاید برای شما نیز جالب باشد که بدانید چیدمان دکوراسیون، از 3000 سال قبل از میلاد مسیح نیز وجود داشته است و مربو به دوره کنونی زندگی بشر نیست، حتی دانشمندان بقایای انسانهای غار نشینی را کشف کردهاند که ادعا میشود آنها نیز در محل زندگی خود به رعایت دکوراسیون میپرداختهاند. اما مگر هر دکوراسیون قدیمی را میتوان یک دکور سنتی نامید؟ پاسخ این سؤال منفی است. با تعریف سادهی دکوراسیون سنتی پی خواهیم برد که چه نوع دکورهایی از گذشته سنتی به حساب آمده و کدام یک قدیمی یک تاریخی محسوب میشوند
به زبان ساده دکوراسیونی که از ویژگیهای زمانی قبل از خود (دورههای کوتاه و یا حتی بلند مدت پیش از خود) استفاده میکند، بر اساس ویژگیهای بومی و منطقهای ساخته یا سازگار شده است و تمام المانها و قواعد هنری و طراحی دوره خود را رعایت میکند، دکوراسیون سنتی گفته میشود. با این تعریف کاملاً مشخص است که دکوراسیون ماقبل میلاد مسیح سنتی نبوده بلکه یک دکور یا مدل تاریخی است
و اما تعریف غیر ایرانی این دکوراسیون که از کشورهای با سابقه و متمدن دنیا شروع به گسترش و رشد پیدا کرده و در سراسر دنیا پخش شده چگونه است. تعریف کشورهای غربی از سبک دکوراسیون داخلی سنتی به راحت بودن و کلاسیک بودن ختم میشود و خانهای که این دو ویژگی را داشته باشد به آن لقب تردیشنال سنتی می دهند.
در کشورهای توسعه یافته به دلیل علاقه فراوان جوانان به سبکهای خاص و نو، دکورهای به سبک امروزی یا همان معاصر و مدرن مورد توجه قرار دارد اما با گذشت زمان و احساس خلأ در طرح، رنگ و لوازم این سبکها، آنها نیز کم کم به سمت دکورهای سنتی و قدیمی روی گردان شده که همین موضوع رشد سریعی را در زمینه گرایش به سمت دکوراسیون سنتی نشان میدهد. از ویژگیهایی که جوامع در دکور و طراحی منزل در پی آن هستند مواردی مانند آرام بخشی، منظم بودن و هیمن طور قابل پیش بینی بودن است که قدرت جذبه این سبک از دکوراسیون را افزایش داده است. آنها از پی هرج و مرج به دنبال سکون و سادگی هستند و انتخاب اصلیشان را دکوراسیون سنتی قرار دادهاند.
در این سبک لوازم منزل باید کلاسیک بوده و خطوط شکسته و غیر متعارف در طراحی و مبلمان و لوازم عجیب و غریب، که گاهی در دکوراسیون مدرن شاهد هستیم، جایگاهی در این نوع خانهها نخواهد داشت. در دستهبندی هر یک از مناطق خانه تعریفی به خصوص برای دکوراسیون سنتی شکل دادهاند تا بتوانند با الگویی معین و مشخص حرکت به سمت سبک سنتی را شناسایی کنند. برای مثال در قسمت آشپزخانه، استفاده از اجاقهای سنتی، قفسههای کلاسیک، قسمت شست و شوی چسبیده به کل مجموعه دکوراسیون (نه جزیرهای)، طراحی کابینتها به سبک قدیمی یا کلاسیک از جمله این تعاریف برای خانههایی با دکوراسیون سنتی است
در زمینه طرح و رنگ نیز اعتقاد بر این است که یک اتاق با دکوراسیون سنتی نه پر از رنگهای جیغ و رام نشدنی است و نه مانند سبکهای دیگر رنگ و رو رفته و بی روح. گلهای روی پارچهها با رنگهای ساده و ملایم آراسته شدهاند، رنگ دیوارها یا کاغذهای دیواری به دور از هیاهوی امروزی ساده و ظریف مینمایاند. اشکال هندسی منظم و در راستای چیدمان اتاق بوده و همه وسایل اتاق به سبک کلاسیک انتخاب میشود. نور اتاقها هرگز نئونی یا فلت نبوده و از لوسترها و لامپهای عادی استفاده میشود.
در مورد چیدمان اتاقی مانند نشیمن در سبک سنتی، درست مانند اتاقی که به صورت رسمی چیده میشود، مبلمان در مرکزیت توجهات قرار میگیرد و نزدیکترین موقعیت برای کاناپه به شومینه مورد تأیید واقع میشود. در اتاقهای سنتی یا همان تردیشنال رنگها هزگر باعث جلب توجه نخواهند شد؛ بلکه خود مجموعه اتاق هوش از سر بیینده میبرد. اغلب مبلها در دکوراسیون سنتی، از نوع مبل کلاسیک بوده و با پایهها و دستههای چوبی کار شده به اتاق راه مییابند. به هیچ وجه از لوازمی مانند فولاد آب دیده ضد زنگ یا پلاستیکها یا مواردی مانند آنها در اتاق استفاده نشده و نمیشود؛ چرا که جای این لوازم در دکوراسیون سنتی نیست. پنجرهها با پردههای والون دار بزرگ و چین دار که تا پایین و روی زمین کشیده میشوند پوشانده شدهاند و در زیر پردهها نیز پارچههای سفیدی به منظور جلوگیری از تابش مستقیم نور به اتاق نصب گردیده است. قابهای عکس، آینهها و حتی آباژورها نیز در راستای ساختن یک فضای سنتی انتخاب و نصب گردیدهاند، و در انتها فرشهای گرانبها، تک و خاص بر روی کفپوشهایی از چوبهای با کیفیت پهن شدهاند تا این نمایش خیره کننده به بهترین نحو ممکن به پایان خود نزدیک شود. در سایر اتاقها و اماکن دیگر خانه مانند پذیرایی یا اتاق میهمان نیز از همین الگو استفاده میشود. در بخش ناهارخوری و نشیمن لوازمی وجود دارند که مختصراً از وجود آنها نام برده میشود.
بلوریجات، قاشقهای نقره یا استیل جلا خورده، ظروف چینی و همین طور لوازم مطبخ که از آلیاژهای آبکاری شده و ناب استفاده میشوند و بر روی میزهای تماماً چوب در فضایی دلنشین چیده شدهاند. رو میزیها دست دوز و کاملاً اعلا بوده و در مواردی حتی پارچههای ابریمشمی نیز به چشم میخورد و با طراحی یکپارچه صندلیها و میز، هارمونی الهام بخشی بر سر میز ناهار خوری پدید میآید.
این دکوراسیون سنتی که در بالا با عنوان دکور سنتی غیر ایرانی تشریح شد مربوط به کشورهای غربی بوده و کشورهای آفریقایی، و آسیای شرقی دکوراسیون سنتی و خاص خود را دارا می باشنند. هر چند که دکور مذکور در کشورهای نام برده شده نیز مورد استفاده قرار میگیرد، اما اولویت اصلی استفاده از دکوراسیون سنتی بومی در هر کشوری است
و اما دکوراسیون سنتی ایرانی. پیش از شروع مطالب این بخش نکتهای را خدمت شما اعلام میداریم که بر خلاف سبکهای غیر ایرانی، دکوراسیون ایرانی مخصوص بخش داخلی خانه نبوده و به محیط بیرونی نیز توجه خاصی دارد
دکوراسیون سنتی ایرانی یعنی یک عمر هنر ایرانی و یک دنیا خلاقیت و شگفتی که از میان تمام دکورهای متونع دنیا زیباترین و اصولیترین قواعد را در خود جای داده است. بدون شک در صورتی که این دکوراسیون به صورت صحیح و با روشهای هوشمندانه وارد دنیای رقابتی در دکوراسیونهای جهانی شود، با ختلاف جزء محبوبترین و پر مخاطبترین سبکها انتخاب خواهد شد.
هنر ایرانی که برگرفته از تمدن کهن و با ریشه نیاکان ما است، به صورت هنرمندانهای در بخش دکوراسیون نیز جلوه کرده و دلها را اسیر رنگ و طرح و زیبایی خود کرده است. در این بخش ابتدا در مورد سبک طراحی دکوراسیون سنتی ایرانی سخن می گوییم و بعد به سراغ لوازم و حواشی این مدل خواهیم رفت
در طراحی داخلی دکوراسیون سنتی ایرانی شاخصهای ثابت و مشخصی به کار گرفته میشوند که به مهمترین آنها میپردازیم. مورد اول استفاده از نقشها و طرحهای منظم در ساختار خانه است. بدون شک تمام خانههای قدیمی که دارای طرح یا دکور مشخصی هستند از گچ بریها و آینه کاریها در اندرونی خانه استفاده کردهاند. این سبکها که با اشکال هندسی منظم در جای جای خانه دیده میشوند، بیانگر این هستند که تنها جانمایی و استفاده از یک وسیله مانند آینه در ترکیب با دیوارها باعث زیبایی نمیشود؛ بلکه تلفیق هنر و علم ( ریاضیات ) در این بخش یکی از جنبههای فرا طبیعی در طراحی یک دکوراسیون را شکل داده است. چند وجهیها به آینه کاری و گچ بری کنج خانه معطوف نبوده و در میان اوروسیها نیز به وفور به چشم میآید.
اوروسی یا اُروسی، پنجرههای مشبکی شکلی هستند که با ساختار دایره، نیم دایره و چند ضلعیهای منظم در خانههای قدیمی و سبکهای سنتی امروزی به کار گرفته میشدند و زیبایی خانه و فضای درونی و بیرونی را چندین برابر میکردند
در میان طراحیهای سبک دکوراسیون سنتی طرحهای اسلیمی به چشم میخورند که این موارد پس از ورود اسلام به ایران و به دلیل ارادت هنرمندان به دین الهی، در نگارگریهای خود از طراحیهایی با سبک اسلیمی کمک گرفته و خود را با آن اثر جاودانه کردند. بسیار از ابنیه تاریخی و گردشگری موجود در کشور نیز به این سبک طراحی و ساخته شده است.
در تعریف دکوراسیون سنتی ایرانی باید عرض کنیم که توجه به اصول و قواعد رنگ شناسی، در کنار رعایت فاصلهها و محاسبات ریاضی و هم چنین به کارگیری لوازم کاربردی در جای معین خود، از مهمترین شاخصههای این سبک است و در حالی که ایران با اقلیمی چهار فصل بوده و قومیتهای مختلف هر یک هنر مخصوص به خود را وارد دکوراسیون سنتی کردهاند، اما در مجموع یک الگوی خاص در همه این نوع دکوراسیونها دیده میشود
در بخش اندازه و محاسبات صحبتهایی گفته شد. نوبت به رنگ و رنگ شناسی سبک دکوراسیون سنتی ایرانی میرسد. استفاده از رنگهای گرم در خانههای مناطق سردسیر و همین طور ترکیب رنگهای سرد و گرم در مناطق میانی کشور و رنگهای سرد در مناطق جنوبی و گرم سیر از دستاوردهایی است که هر ایرانی در دکوراسیون سنتی از آن بهره برده است. رنگ قالب در بیشتر دکوراسیونهای سنتی رنگ قرمزی است که نشان از حرکت و پویایی داشته و انرژی در خانه را به دنبال خود میکشد. رنگ بندیهای پنجره و درب اوروسی نیز یک رنگین کمان زیبا را در خانه ترسیم میکند و با تابش نور خورشید بی نظیرترین نقاشی آماده در خانه به تصویر در میآید. از رنگ آمیزی که بگذریم نمادهای یک دکوراسیون سنتی را بیشتر در لوازم و دکوراتیوها خواهیم یافت. از بالا به پایین اتاق یا خانه، چلچراغهای بلورین و زیبا که نور را در خود میرقصاند و بعد به اتاق میرساند از اولین وسایل در جلوهگاه هنر ایرانی است. در مورد دربها و پنجرهها را که صحبت شد، از لوازم دیگر باید به پشتیهای قدیمی اشاره کنیم که امروز جای خود را به مبلها و صندلیها دادهاند.
این پشتیها در خانههای قدیمی مخصوص قسمتی از اتاق بود که میهمان را به آنجا راهنمایی میکردند و امروزه در دکوراسیون سنتی جز تزیینات به حساب میآیند. پیهسوزها و گردسوزهای لب طاقچه که زمانی تنها وسیله برای روشنی بخشی به فضای تاریک شبهای هر خانه بود اکنون به یک دکوراتیو سنتی بدل گشته که با شکل و شمایل خاص خود اکنون در جایگاه یک وسیله تجملاتی نشسته است. به مهمترین بخش از لوازم تزیینی در یک دکوراسیون سنتی ایرانی رسیدیم که هیچ بینندهای تاب چشم برداشتن از این همه ذوق و هنر را ندارد. مهم نیست بیننده ایرانی باشد یا خارجی، جوان باشد یا سالخورده. مهم این است که فرش ایرانی برای خودش دنیایی از هنر است. بر کف همه خانههای ایرانی حداقل یک فرش قرار گرفته است. اما همه به خوبی میدانند که برای داشتن یک دکوراسیون سنتی نمیتوان روی هر فرشی حساب باز کرد. فرشهای مورد نظر در یک دکور سنتی از قواعد مشخصی پیروی میکند. قواعدی همچون رنگ فرش، دست بافت بودن و در مواقعی اندازه فرش. در این بین ممکن است مواردی وجود داشته باشد که به آنها اشارهای نشده است. اولویت ما با ساختار فکری مردم ایران بوده و به همین دلیل عموم مردم را در نظر گرفتهایم و مطالب را طوری تدوین میکنیم که برای همه قابل لمس باشد.
متاسفانه امروزه بسیاری از هنرهای سنتی و اصیل ایرانی در حال منسوخ شدن هستند و توجهی زیادی به آنها نمیشود. گره چینی یکی از همین هنرهای ظریف سنتی میباشد که در گذشته جایگاه خاصی در دکور و خانههای ایرانی داشته است. هنر گره چینی را در گذشته برای ساخت درهای اماکن متبرکه، برای درب و پنجرههای منازل، کاخها و نردهها استفاده میشد. امروزه این هنر تنها معطوف به درب و پنجرهها نیست و خلاقیت و ذوق طراحان باعث ترکیب این هنر با مبلمان دکوراسیون داخلی شده است.
مطمئنا مبلمان با طرح گره چینی یکی از ایدههایی است که میتواند به ایجاد دکوراسیون سنتی شما کمک کند. علاوه بر این شما با این کار به حفظ این هنر زیبا و دوستداشتنی کمک کرده و باعث رشد و شکوفایی آن شوید.
نقوش و اشکال هندسی منظم که در مبلمانهایی با طرح گره چینی ساخته میشوند در نوع خود بسیار جذاب هستند و دکور کاملا متفاوت و منحصربفردی را ایجاد میکنند. سادگی و زیبایی این مبلمان بسیار ستودنی است و به راحتی میتواند به فضای نشیمن شما حس و حال اصیل و نابی را بدهد
شما میتوانید تمامی سرویس مبل، میز و صندلیهای ناهارخوری، عسلی، جلومبلی، میز تلویزیون و حتی پارتیشن بندی اتاق نشیمن خود از طراحیهای گره چینی استفاده کنید و فضای را یکپارچهای بسازید
علاوه بر فضای سنتی شما میتوانید از طراحیهای گره چینی در اتاقهای معاصر و مدرن خود نیز استفاده کنید. برای دکوراسیون سقف یا دیوارها طراحیهای گره چینی به رنگ سفید فوقالعاده جذاب بوده و میتواند به راحتی فضای شیک و بینظیری ایجاد کنند.
شما میتوانید در کنار مبلمان طرح گره چینی از انواع پشتی و مخده استفاده کنید و فضای راحتی را برای نشستن ایجاد نمایید. معمولا در فرهنگ ایرانی رنگهای شاد جایگاه ویژهای در دکوراسیون داخلی دارند و شما میتوانید این رنگها را با کمک مخده، پشتی، گلیم، فرش و کوسن به فضای زندگیتان اضافه کنید. معمولا دو رنگ آبی فیروزهای و قرمز لاکی بیشترین استفاده را در دکوراسیون سنتی دارند و شما تنها با کمک آنها میتوانید اتاق نشیمن خود را به سبک سنتی نزدیک کنید. این دو رنگ، رنگ زندگی ما ایرانیها است.
همیشه با نگاه به خانههایی با طرح و رنگ صنایع دستی این احساس به من دست میدهد که واقعا روح و زندگی در آنها جاری است. بیشتر لوازم سنتی تقریبا قدیمی شدهاند و کاربرد خاصی در دکور ما ندارند اما با این حال شما میتوانید از آنها به عنوان اشیای تزئینی و دکوری استفاده کنید و حس و حال متفاوتی به خانهتان بدهید. رایوهای قدیمی، ساعتهای کوکی، فانوس، دار قالی، بشقابهای طرحدار و آینههای سنتی، طرح و رنگ خاصی به اتاق نشیمنتان میدهند که شبیه هیچ اتاق نشیمن دیگری نیست.
آشپزخانه در سبک دکوراسیون سنتی ایرانی
دکوراسیون آشپزخانه سنتی ایرانی سبب جلوه دادن به قلب خانه میشود. امروزه با تلفیق هنر مدرن و بهره گرفتن از وسایل سنتی به راحتی میتوان یک دکوراسیون سنتی را شکل داد. به همین منظور باید گفت نمیتوان یک آشپزخانه صد در صد سنتی داشت. استفاده از دیوار پوشهای کاه گلی دیگر همانند گذشته مرسوم نیست و این اولین موردی است که در دکوراسیون داخلی چیدمان یک آشپزخانه حذف میشود. ما به شما کمک می کنیم با استفاده از یک چیدمان سنتی با دکوراسیون داخلی امروزی به این مهم دست پیدا کنید. با ما همراه باشید.
برای اینکه یک آشپزخانه سنتی داشته باشید بایستی از لوازم جانبی سنتی در محیط آشپزخانه بهره ببرید. شما میتوانید از یادگاریهای مادر بزرگهای خود به منظور بهره بردن در فضای داخلی سنتی نهایت لذت را ببرید.
فضاسازی دکوراسیون آشپزخانه با گلدان
دکوراسیون آشپزخانه سنتی را با گلدان های طبیعی تکمیل کنید. شما میتوانید سبزیجات مورد نیاز خود را در کوزههای گلی بکارید. این کار در گذر زمان نیاز شما را مرتفع میکند و به جلوه بخشیدن به محیط نیز کمک بسیار زیادی میکند. شما به راحتی میتوانید با استفاده از گل و گیاههای طبیعی در آشپزخانه به محیط آن نشاط و شادابی را هدیه دهید
استفاده از کاشیهای فیروزه ای سنتی
دکوراسیون آشپزخانه ایرانی با کاشی های فیروزه ای شاید کار یک متخصص در این زمینه باشد. شما میتوانید تأثیر آن را به خوبی در محیط آشپزخانه خود احساس کنید. کاشیهای فیروزهای را در بالای قسمتهایی که لوازم سنتی را در آن قرار دادهاید استفاده کنید. همچنین میتوانید به صورت خطی در زیر کابینتها از این کاشیهای قدیمی بهره ببرید. استفاده از کاشیهای سنتی فیروزهای خود ایده مناسبی برای داشتن یک دیزاین سنتی به شمار میرود
با این تفاسیر دکوراسیون سنتی ایرانی که مخصوص زیست بوم ایران زمین بوده و قرنها از قدمت آن میگذرد را در تعدادی واژهی محدود تعریف کردیم. برای ساخت و طراحی یک دکور این چنینی فاصله حرف تا عمل بسیار است. خوشحال خواهیم شد تا با ارائه نظرات و پیشنهادات خود به مجله دکوراسیون توکامگ، بخش دکوراسیون سنتی ایرانی را تکمیل کرده و گسترش دهیم. عکسهای ارسالی و همین طور مطالب درخواستی خود را با ما در میان بگذارید تا نیازهای شما را مرتفع سازیم.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید:
https://instagram.com/mehrdadcivill
https://instagram.com/mehrdadcivil
در ادامه شما می توانید مقالات مشابه با این مقاله را مطالعه فرمایید:
نوشته شده توسط مهندس مهرداد حمصیان