چگونه پرسشنامه مناسب را تهیه کنم؟

طراحی سؤالات پرسشنامه، می بایست براساس اصول علم آمار انجام شود. از آن جایی که پرسشنامه، یکی از مهم ترین و بهترین ابزار جمع آوری اطلاعات است، تحلیل های مبتنی بر پرسشنامه، به دلیل این که از دل نظرسنجی خبرگان یا کارشناسان جامعه به دست می آیند، بهترین و کاربردی ترین نتایج را می توانند نسبت به دیگر روش های نظری داشته باشند. با وجود ابزار پرسشنامه، بسیاری از شکاف های ناشی از علم آکادمیک با علم ناشی از واقعیت جامعه و بازار، رفع شده است. اما، نباید از این موضوع چشم پوشی کنیم که پرسشنامه ای که به درستی طراحی شود و سپس به طور مناسب در مطالعه موردی توزیع و جمع آوری گردد، می تواند یک نتیجه کاربردی مبتنی بر واقعیت به ما بدهد. در غیر این صورت، با داده سازی و عدم طرح سؤالات مناسب برای پرسشنامه، نمی توان انتظار یک پژوهش کاربردی را داشت. در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا، دولتمردان و  شرکت ها و سازمان ها ، سیاست ها و تصمیم گیری های کلان خود را براساس بررسی و تحلیل آماری پرسشنامه ها، برنامه ریزی، پیاده سازی  و سپس مدل سازی می کنند.

سؤالات پرسشنامه های آماده استاندارد

پرسشنامه های استاندارد، پرسشنامه هایی هستند که به صورت آماده از مقالات معتبر قبلا چاپ شده در حوزه تخصصی شما، استخراج می شوند. شما نیز می توانید با ذکر رفرنس معتبر، از این پرسشنامه های آماده، استفاده نمایید . این پرسشنامه ها، نیاز به طرح سؤال ندارند چون سؤالات آن ها قبلا توسط محققان دیگر طراحی شده است.

نحوه پیدا کردن پرسش نامه استاندارد

پرسش نامه استاندارد را می بایست از مقالات معتبر دریافت و ترجمه نمایید. برای پیدا کردن سؤالات استاندارد آماده، می بایست مقالات معتبر در حوزه موضوعی خود را خوانده و سپس تجزیه و تحلیل نمایید که از چه روش پرسشنامه ای برای تحلیل داده های خود استفاده کرده اند. در صورت پیدا کردن پرسشنامه خود، می بایست رفرنس پرسشنامه را در داخل پژوهش خود عنوان نمایید. نام محقق یا محققان مقاله می بایست در پرسشنامه و در متن پژوهش قید گردد.

سؤالات پرسشنامه های محقق ساخته

در پرسشنامه های محقق یافته که از کاربردی ترین پرسشنامه ها در تولید و توسعه علوم می باشد، محقق پژوهش، می بایست متغیرهای پرسشنامه را در ابتدا طبق ادبیات موضوع یا پیشینه تحقیق، شناسایی و سپس رفرنس دهی کند. تمام متغیرهای باید دارای رفرنس مشخص باشند. همچنین، در کنار استفاده از پیشینه تحقیق جهت شناسایی سؤالات یا متغیرهای پرسشنامه، می بایست از نظر خبرگان و کارشناسان تخصصی در آن حوزه نیز استفاده گردد و تعداد متغیرهای یا سؤالات پرسشنامه، اضافه گردد. در پرسشنامه استاندارد و آماده، محقق چیزی به توسعه متغیرها یا سؤالات جدیدی به علم اضافه نخواهد کرد و فقط با تغییر مطالعه موردی، به دنبال توزیع پرسشنامه در جامعه و نمونه جدیدی است، در حالی که علم دائما در حال تغییر است و پرسشنامه های قدیمی ساخته شده نمی توانند برای همه دوران ها، گزینه مناسبی باشند. همچنین، بسیاری از این پرسشنامه های تهیه شده نیاز به بازتولید و تغییرات دارند. از این رو، با توجه به سختی، پرسشنامه های محقق ساخته، ولی هنوز آن ها بهترین و با کیفیت ترین پرسشنامه های موجود در پژوهش های علمی می باشند. اما، همچنان در بسیاری از علوم مانند علم روانشناسی، استفاده از پرسشنامه های استاندارد ولی قدیمی، رواج بیشتری دارند.

طرح سؤالات باتوجه به روش تحقیق

سؤالات طراحی شده برای پرسشنامه، در بسیاری از مواقع می بایست با توجه به روش تحقیق انتخابی پژوهش، انجام شوند. در بسیاری از روش تحقیق ها مانند روش مدل سازی معادلات ساختاری، نیازمند دسته بندی متغیرها به دو دسته متغیرهای پنهان و آشکار هستیم. از این رو، طراحی سؤالات پرسشنامه، می بایست براساس همان روش تحقیق انتخابی انجام گیرد. از طرفی دیگر، در بسیاری از روش تحقیق های تصمیم گیری چند معیاره، ما نیازمند سؤالات طراحی شده به صورت مقایسه زوجی هستیم. در نتیجه، برای طراحی سؤالات پرسشنامه، در بسیاری از مواقع می بایست به روش تحقیق انتخابی خود نیز توجه بسیاری داشته باشیم.

مشخصات پاسخ دهندگان به پرسشنامه

مشخصات پاسخ دهندگان به پرسشنامه، می بایست جهت تحلیل آماری توصیفی، در ابتدای هر پرسشنامه، طراحی گردد. این سؤالات می بایست براساس هدف اصلی پرسشنامه و جامعه مورد مطالعه، طراحی شوند.

پاسخ های سؤالات با تابع لیکرت

پاسخنامه سؤالات می بایست از توابع لیکرت انتخاب شوند. گزینه های پرسشنامه بهتر است به صورت زیر مرتب گردند:

1-بسیار کم

2-کم

3-متوسط

4-زیاد

5-خیلی زیاد

توزیع پرسشنامه در مطالعه موردی

جامعه و نمونه آماری

حجم نمونه

بررسی پایایی و روایی پرسشنامه

اعتبار یا روایی پرسشنامه، درجه‌ یا شاخصی عددی است که برای یک پرسشنامه اندازه‌گیری می‌شود تا نشان دهد که سوالات پرسشنامه مطابقت نسبتا زیادی با هدف طرح تحقیق دارند. در پرسشنامه ما چهار نوع اعتبار یا روایی را بررسی می‌کنیم.

جهت مشاوره و انجام صفر تا صد پايان نامه و جلسه دفاع با شماره ارتباطی ٠٩١٣٣٨٦٢٧٧٦  در تلگرام و واتس اپ در ارتباط باشيد ؛ جهت پاسخ گویی سریعتر و تخصصی تر ، رشته و گرایش خود را در تلگرام یا واتس آپ ارسال نمایید (اولويت با پيام های تلگرامی است)

با تشکر از همکاری شما

مقالات مرتبط:

دوره جامع و کاربردی انجام پروپوزال ارشد و دکترا

آموزش صفر تا صد انجام پایان نامه (طبق اصول علمی)

آموزش تخصصی و حرفه ای جلسه دفاع پایان نامه